Sprzedaż udziałów lub akcji w spółce kapitałowej a podatki

Sprzedaż udziałów lub sprzedaż akcji w spółce wiąże się z powstaniem przychodu, od którego trzeba zapłacić podatek. Poniżej przedstawiamy jakie dokładnie skutki podatkowe wiążą się ze sprzedażą udziałów w spółce kapitałowej.

Kto i kiedy może sprzedać udziały/akcje?

Jeżeli jesteś wspólnikiem spółki kapitałowej, czyli spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej, możesz rozważyć sprzedaż udziałów (akcji) posiadanych w takim podmiocie. Sprzedaż opłaca się zwłaszcza wtedy, gdy spółka dobrze prosperuje, jej sytuacja finansowa jest stabilna i istnieje potencjał do dalszego rozwoju. Wspólnik dzięki temu może na rynku uzyskać naprawdę atrakcyjną cenę sprzedaży udziałów (akcji). Sprzedaż udziałów (akcji) czasem może być konieczna – np. gdy sytuacja finansowa spółki jest coraz trudniejsza i w najbardziej skrajnym wypadku może doprowadzić do jej likwidacji. Wówczas zamiast uzyskania atrakcyjnej ceny sprzedaży udziałów w spółce, wspólnicy otrzymają to co zostanie…czyli wspólnicy będą zaspokajani na samym końcu z majątku, który spółce zostanie po zaspokojeniu pozostałych wierzycieli.

Sprzedaż udziałów (akcji) a PIT

Jeżeli sprzedajesz udziały (akcje) w spółce kapitałowej, to musisz pamiętać o zapłacie podatku. Wysokość PIT ustala się jako przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodów – w ten sposób powstaje dochód. Ten właśnie dochód będzie opodatkowany 19% podatkiem.

Kluczowe jest zatem ustalenie, co stanowi przychód ze sprzedaży udziałów oraz jak ustalić koszty uzyskania przychodów.

Przychód ze sprzedaży udziałów/akcji

To bardzo ważne, abyś wiedział, że sprzedaż udziałów (akcji) generuje tzw. przychody z kapitałów pieniężnych. Jeżeli poza udziałami w spółce, posiadasz jeszcze inne źródło dochodów, np. prowadzisz jednoosobową działalność gospodarczą, to nie możesz przychodów ze sprzedaży udziałów połączyć (dodać) z przychodami z działalności gospodarczej i opodatkować np. stawką 17/32% (jeżeli korzystasz ze skali podatkowej), czy stawką 19% (jeżeli jesteś na liniówce). Co więcej tego przychodu nie wykazujesz nawet w PIT-37 czy PIT-36 składanym po zakończeniu roku, lecz w odrębnym formularzu – PIT-38.

Przychodem ze sprzedaży udziałów lub akcji jest wskazana w umowie sprzedaży cena. Pamiętaj jednak, że ustalona z kupującym cena musi być rynkowa. Jeżeli np. chcesz sprzedać udziały komuś z rodziny, przyjacielowi itd., to wystrzegaj się stosowania ceny niższej niż rynkowa. W przeciwnym wypadku organ podatkowy ustali Ci podatek od wartości rynkowej udziałów, a dodatkowo będziesz musiał zapłacić odsetki i mandat karno-skarbowy.

Co to znaczy, że cena jest rynkowa? To znaczy, że została ona ustalona w oparciu o aktualną wartość spółki, której udziały (akcje) sprzedajesz. Jednym słowem twoje udziały lub akcje są warte proporcjonalnie do wartości samej spółki. Dlatego też sprzedaż udziałów najlepiej poprzedzić adekwatną wyceną spółki. Więcej na ten temat dowiesz się w artykule: „Metody wyceny, czyli jak liczyć wartość swojego przedsiębiorstwa”.

Koszty uzyskania przychodów

Kolejny krok to ustalenie wysokości kosztów uzyskania przychodów, które pomniejszą twój przychód. Wysokość kosztów zależy od tego, w jaki sposób nabyłeś udziały (akcje) – tzn. czy za gotówkę, czy też może wniosłeś do spółki tzw. aport – wkład niepieniężny (np. nieruchomość, prowadzone przedsiębiorstwo itd.).

Jeżeli nabyłeś udziały/akcje za gotówkę, to sprawa jest prosta – twoim kosztem uzyskania przychodów będzie wysokość środków pieniężnych, za które nabyłeś udziały (akcje).

W przypadku gdy nabyłeś udziały za majątek niepieniężny (ale inny niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część), to kosztem będzie wartość nominalna objętych udziałów w spółce na dzień ich objęcia.

Z kolei, jeżeli w celu objęcia lub nabycia tych udziałów (akcji) wniosłeś wkład niepieniężny w postaci prowadzonego przedsiębiorstwa, wówczas kosztem jest wartość ewidencyjna składników majątku przedsiębiorstwa określona na moment nabycia lub objęcia tych udziałów (akcji) i nie wyższa niż wartość tych udziałów (akcji) z dnia ich objęcia.
br>Niestety ustalenie wysokości kosztów uzyskania przychodów w przypadku sprzedaży udziałów lub akcji jest trudne i powoduje spory pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi – zwłaszcza gdy te udziały/akcje były nabyte w zamian za wkład niepieniężny. Dlatego warto, żebyś w tym obszarze skonsultował się z doradcą podatkowym lub wystąpił do Dyrektora Krajowej Informacji o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego.

Sprzedaż udziałów a VAT

Sprzedaż udziałów lub akcji nie powoduje żadnych obowiązków w zakresie zapłaty podatku VAT. Jest to zbycie praw majątkowych, a tego typu transakcje nie podlegają pod VAT. Wobec tego nawet jeżeli jesteś podatnikiem VAT, bo np. prowadzisz JDG, to do ceny sprzedaży udziałów nie musisz doliczać VAT należnego.

Sprzedaż udziałów a PCC

Sprzedaż udziałów podlega na opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Wysokość podatku wynosi 1% wartości rynkowej zakupionych udziałów. Jednak nie martw się, to nie twój problem – podatek ten będzie musiał zapłacić kupujący. Może jednak warto, abyś przed sprzedażą uświadomił mu ten fakt.

Podsumowując, sprzedając udziały lub akcje w spółce kapitałowej musisz pamiętać, że wprawdzie zarobisz, ale swoim zyskiem będziesz musiał podzielić się z fiskusem. Jedynym obciążeniem będzie dla ciebie podatek PIT. Pozostałe podatki nie będą Cię dotyczyły.